ارزیابی روند تغییرات کاربری زمین و تغییر اقلیم در سیمای سرزمین تالاب چغاخور با تأکید بر آثار محیط زیستی

تغییر کاربری زمین و اقلیم از جمله نگرانی های اصلی محیط زیست جهانی به شمار می رود. ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی فرایند ی است که به ایجاد درک صحیحی از نحوۀ تعامل انسان و محیط زیست منجر می شود. بین تغییر اقلیم و پوشش زمین ارتباط متقابل و پیچیده ای وجود دارد. تغییرات پوشش و کاربری زمین در اقلیم و بیوسفر جهانی آثار تجمعی و مستقیمی دارند. این مسئله در خصوص مناطق حساس و به خصوص تالاب ها به علت وابستگی عملکردهای هیدرولوژیکی و بیوژئولوژیکی آن ها به جریانات سطحی و زیرزمینی و موقعیت آن ها در سیمای سرزمین از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این تحقیق تغییرات کاربری اراضی در سیمای سرزمین تالاب چغاخور در خصوص پارامترهای تغییر اقلیم به منظور تحلیل فشارهایی که به محیط وارد می شوند، بررسی شده است. به منظور شناسایی روند تغییرات در سیمای سرزمین تالاب چغاخور از تصاویر ماهوارۀ لندست در یک دورۀ ده ساله استفاده شد. در طبقه بندی تصاویر از روش نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال استفاده شد. نتایج ضریب کاپا نشان دهندۀ دقت طبقه بندی در تصاویر سال های 2003 و 2013 به ترتیب 64 و 68 درصد است. پردازش اطلاعات در این دورۀ زمانی حاکی از افزایش سطح اراضی زراعی و ساخته شده به میزان 18 و 3/26 درصد و کاهش سطح آب، مرتع- جنگل و اراضی بایر به ترتیب به میزان 4/51، 2/4 و 2 درصد در سیمای سرزمین پیرامون تالاب چغاخور است. همچنین، با بررسی شاخص بارش استاندارد، روند تغییر اقلیم در محدودۀ مطالعه بررسی شد. تحلیل همزمان تغییر کاربری و اقلیم با توجه به خشکسالی طولانی مدت نشان دهندۀ تحمیل فشارهای زیاد و ایجاد آثار تجمعی در محیط زیست منطقه است. در صورت ادامۀ روند تحولات نامطلوب تغییر کاربری، تالاب چغاخور با خطر جبران ناپذیری مواجه می شود. در انتهای این مقاله راهبردهایی برای کاهش آثار محیط زیستی و خسارات خشکسالی در محدودۀ مورد مطالعه ارائه شده است.